သန့်စင်မှုနည်းလမ်းများနှင့် စွန့်ပစ်ရေသန့်စင်စက်ရုံ နမူနာ ဒီဇိုင်းများ

Source: Bar Screen, India Mart

ဓာတု သန့်စင်ခြင်း နည်းလမ်းများ

Source: Grit Chamber, India Mart

ဓာတုနည်းစဥ်ဖြင့် အနည်များကို ပျစ်ခဲသွားအောင်ပြုလုပ်သည့် လုပ်ငန်းစဥ်ဖြစ်ပြီး စွန့်ပစ်ရေတွင်ပါ၀င်သော အမှုန်များကို မငြိမ်မသက် ဖြစ်အောင်လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့် ၊ ၄င်းတို့အား ဓာတုပစၥည်းများဖြင့် ပေါင်းစပ်ပျစ်ခဲသွားအောင်ပြုလုပ်စုပေါင်းသွားစေသည်။ ထိုနည်းလမ်းမှာ ရေထဲတွင် ဓာတုပစ္စည်းများအသုံးပြုခြင်းဖြင့် သန့်စင်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဓာတုနည်းစဥ်ဖြင့် အနည်ထိုင်အောင်ပြုလုပ်ခြင်းသည် အဆိပ်သတ္တုများပါဝင်နေသော စွန့်ပစ်ရေများထဲမႇ ပျော်ဝင်နေသောသတ္တုများကို ဖယ်ရှားရာမှာ အသုံးများလေ့ရှိသည့် နည်းဖြစ်သည်။ ပျော်ဝင်နေသောသတ္တုများကို အစိုင်အခဲအမှုန်ပုံစံအဖြစ် ပြောင်းလဲရာတွင်၊ အနည်ထိုင်အောင်ပြုလုပ်ပေးနိုင်မည့် ဓာတ်ကူပစ္စည်းကို ဓာတုအရောအနှောတွင် ထည့်သွင်း ရသည်။ ဓါတ်ကူပစ္စည်းမှ အစပြုလိုက်သည့် ဓာတုဓာတ်ပြုမှုသည် သတ္တုများကို ‌ပျော်ဝင်စေပြီး အစိုင်အခဲများပုံစံသို့ ပြောင်းလဲစေသည်။ သို့သော် စွန့်ပစ်ရေတွင် ပျော်ဝင်နေသော သတ္တုအမှုန်များကို ဟိုက်ဒရောဆိုဒ် ဖန်တီးရန် ခက်ခဲသည် ၊ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် များစွာသော စွန့်ပစ်ရေ ပျော်ဝင်မှုများထဲတွင် ရောစပ်နေသော သတ္တုများပါဝင်နေခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ 

သေးငယ်သောအစိုင်အခဲအမှုန်များသည် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားအမဓာတ် မျက်နှာပြင်ရိႇသော စွန့်ပစ်ရေ တွင်  (၄င်းတို့ ပုံမှန်တည်ငြိမ်နေသည့်အခြေအနေတွင်) ပျံ့နှံ့နေခြင်းသည် ၊ ကြီးမားသော အစိုင်အခဲများ ဖွဲ့စည်းခြင်းနှင့် အနည်ထိုင်ခြင်းတို့မှ အဟန့်အတားဖြစ်စေသည်။ ကြီးမားသော အမှုန်အုပ်စုများစွာ ဖွဲ့စည်းဖြစ်ပေါ်လာပြီးနောက်တွင် ၊ အနည်ထိုင် ခြင်းဖြင့် အရောအနှောများထဲမှ အမှုန်များကို ဖယ်ရှားနိုင်သည်။ ဓာတုဓာတ်တိုးစဥ် (chemical oxidation) အတွင်း ဓာတ်တိုးအေးဂျင့်တစ်ခုကို ထည့်သွင်းခြင်းဖြင့် အီလက်ထရွန်များသည် အောက်ဆီဒန့်မှ စွန့်ပစ်ရေထဲရှိ ညစ်ညမ်းမှုများ ထံရောက်ရှိသွားသည်။ ထို့နောက် ညစ်ညမ်းမှုများသည် ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ ဖြစ်ပေါ်ပြီးနောက်တွင် ဖျက်စီးနိုင်မှု နည်းပါးသော ဒြပ်ပေါင်းများဖြစ်လာသည်။ အယ်ကာလီကလိုရင်းသည် ကလိုရင်းကို ဆိုင်ယာနိုက် အဆိပ်ကိုဆန့်ကျင်သောအောက်ဆီဒန့်အဖြစ်အသုံးပြုသည်။

https://www.thomasnet.com/articles/chemicals/wastewater-chemical-treatment/

ဇီဝ သန့်စင်ခြင်း နည်းလမ်းများ

ဇီဝသန့်စင်ခြင်း နည်းလမ်းများသည် စွန့်ပစ်ရေထဲတွင် ပါဝင်သော အော်ဂဲနစ်အရာဝတ္ထုကို ဖြိုခွဲရာမှာ အသုံးပြုသည် ဥပမာ – ဆပ်ပြာ ၊ လူစွန့်ပစ်ပစ္စည်း ၊ အဆီများနှင့် အစားအစာ။ အဏုဇီဝသက်ရှိများသည် ဇီဝသန့်စင်ခြင်းတွင် အော်ဂဲနစ်ဆိုင်ရာအရာဝတ္ထုများကို ဇီဝ ဖြစ်ပျက်မှုများဖြစ်စေသည်။ ထို့အပြင်၊ ဇီဝသန့်စင်ခြင်းနည်းလမ်းများသည် ပျော့ဖတ်နှင့် စက္ကူလုပ်ငန်း ၊ အဝတ်အထည်စက်ရုံများ ၊ အထည်အလိပ် ထုတ်လုပ်မှု ၊ အစားအစာ ထုတ်လုပ်မှုနှင့် စိုက်ပျိုးရေးအတွက် အကောင်းဆုံးပင်ဖြစ်သည်။ စွန့်ပစ်ရေကို ဇီဝသန့်စင်ခြင်း စနစ်များဖြင့် သန့်စင်ခြင်းသည် အော်ဂဲနစ် စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများ ၊ အမိုနီယမ်နှင့်  နိုက်ထရိတ် ပါဝင်မှုများကို ဖယ်ရှားပေးနိုင်သည်။ ၄င်းကို အဓိကအားဖြင့် အမျိုးအစား နှစ်မျိုး ခွဲခြားနိုင်သည်–

အောက်စီဂျင်မဲ့ လုပ်ငန်းစဥ်များ (Anaerobic Processes)- ဗက်တီးရီးယားပိုးများသည် အော်ဂဲနစ်များကို ပြိုကွဲစေပြီး ၊ ၄င်းကို အပင်များမှ အသုံးပြုနိုင်သော ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်အဖြစ် ပြောင်းလဲပေးသည်။ ဤလုပ်ငန်းစဥ်တွင် အောက်စီဂျင်ကို အသုံးပြုသည်။ ပင်မသန့်စင်မှုအဆင့် (primary treatment phase) မှ စွန့်ပစ်ရေသည် လေနှင့်ရေကို ထိတွေ့စေသည့်ကန် (aeration tank) ထဲသို့ ဝင်ရောက်ပြီး ၄င်းကို လေထဲတွင် အောက်စီဂျင်မဲ့ အာဏုဇီဝရုပ်များ (လွတ်လပ်စွာ မျောပါစေခြင်း) ဖြင့် ထိတွေ့စေသည်။ အောဂဲနစ်အရာဝတ္ထုများကို ဖြိုခွဲရယူပြီးနောက်တွင် ဇီဝအစိုင်အခဲများ ဖွဲ့စည်းဖြစ်ပေါ်လာပြီး ၄င်းတို့သည် ကြီးမားသော အစုများ သို့မဟုတ် အစိုင်အခဲများ အဖြစ်သို့ရောက်ရှိသည်။

လေထဲမှ အစိုင်အခဲများသည် အနည်ထိုင်ကန်များအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ပြီးနောက်တွင် စွန့်ပစ်ရေထဲမှ အနည်ထိုင်ခြင်းဖြင့် ဖယ်ရှားပစ်သည်။ အနည်အနှစ်သန့်စင်သည့် စနစ်များလည်ပတ်နိုင်ရန် ပုံမှန် အားဖြင့် ပို၍ကြီးမားသော နေရာအခင်းအကျင်း လိုအပ်ပြီး၊ များပြားသော အနည်အနှစ်များ ထွက်ရှိလာခြင်းကြောင့် ဆက်စပ် စွန့်ပစ် ကုန်ကျစရိတ်များလည်းရှိလာနိုင်သည် ၊ သို့သော် အရင်းအနှီးနှင့် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းမှု ကုန်ကျစရိတ်သည် အခြားရွေးချယ်စရာ နည်းလမ်းများဖြင့် နှိုင်းယှဥ်လျှင် အတော်နည်းပါးသည်။

အောက်စီဂျင်မဲ့ လုပ်ငန်းစဥ်များ (Anaerobic Processes)- တွင် သတ်မှတ်ထားသော အပူချိန်တစ်ခုတွင် စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကို အချဥ်ဖောက်နည်းစဥ်ဖြင့် သန့်စင်သည့် နည်းဖြစ်သည်။  အထူးပြုလုပ်ထားသော လေမဲ့ဓာတ်ပေါင်းဖိုတစ်ခုထဲတွင် အဏုဇီဝပိုးများကိုအသုံးပြု၍ ညစ်ညမ်းမှုများသည် ဓာတုပြောင်းလဲခြင်းအားဖြင့် ဇီဝဓာတ်ငွေ့အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားသည်။ ဇီဝဓာတ်ငွေ့သည် မီသိန်းနှင့် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် အဓိက ပါ၀င်သော ဓာတ်ငွေ့ ရောနှောမှု တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၄င်းသည် ထုတ်လုပ်မှုတွင် စွမ်းအင်အရင်းအမြစ်တစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုနိုင်သည်၊ ပုံမှန်အားဖြင့် လျှပ်စစ်နှင့်အပူထုတ်သော ယူနစ်တစ်ခုတွင် အသုံးပြုရသည်။ ဤကဲ့သို့ ဇီဝဓာတ်ငွေ့ထွက်သည့် ရေဆိုးသန့်စင်စနစ်အမျိုးအစားကို စားသောက်ကုန်နှင့်အဖျော်ယမကာ လုပ်ငန်းတွင် စွန့်ပစ်ရေ သန့်စင်ရန်အတွက် အသုံးပြုနိုင်သည်။

စွန့်ပစ်ရေ သန့်စင်စက်ရုံ – နမူနာ ဒီဇိုင်းများ

ဤနမူနာ ဒီဇိုင်းများသည် သဘာဝ စီမံကိန်း၏ ပံ့ပိုးကူညီမှုဖြင့် နို့ ၊ ကြာဇံ ၊ ပေါင်မုန့် ကိတ် မုန့်မျိုးစုံလုပ်ငန်း၊ ရှာလကာရည်နှင့် အချဥ်ရည် (ဆော့) နှင့် မက်မန်းနှင့်ယိုစုံလုပ်ငန်းများအတွက် ဖော်ဆောင်ပေးခဲ့သည့် စွန့်ပစ်ရေ သန့်စင်စက်ရုံများဖြစ်သည်။

ဒီဇီုင်းစီမံကိန်းအဖွဲ့မှ စမ်းသပ်လေ့လာမှုများအပေါ်တွင်အခြေခံ၍ နို့နှင့် ကြာဇံလုပ်ငန်းများမှ ထွက်ရှိ လာသည့် စွန့်ပစ်‌ရေဆိုးများကို ဓာတုသန့်စင်ခြင်း သို့မဟုတ် ဇီဝသန့်စင်ခြင်း နည်းလမ်းများဖြင့် သန့်စင်နိုင်သည်။ သို့သော် ရှလကာရည်နှင့် အချဥ်ရည်(ဆော့)နှင့် မက်မန်းနှင့်ယိုစုံ လုပ်ငန်းများအတွက် ဓာတုသန့်စင်ခြင်းသည် မဖြစ်နိုင်ပေ။ ပေါင်မုန့် ကိတ် မုန့်မျိုးစုံလုပ်ငန်း၊ ထုတ်လုပ်မှုအတွက် ဓာတုဗေဒနှင့် ဇီဝသန့်စင်ခြင်းနည်းလမ်းများ ပေါင်းစပ်ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်သည်။

နို့ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းအတွက် (တစ်ရက်ထုတ်စွန့်ပစ်ရေ ပမာဏ – ၁၀ ကုဗမီတာ၊ အမြင့်ဆုံး COD – ၃၀၀၀ မီလီဂရမ်/လီတာ)

ဓာတု သန့်စင်ခြင်းနည်းဖြင့် ရေးဆွဲထားသော ရေဆိုးသန့်စင်စနစ် ဒီဇိုင်း

ဇီဝ သန့်စင်ခြင်းနည်းဖြင့် ရေးဆွဲထားသော ရေဆိုးသန့်စင်စနစ် ဒီဇိုင်း

ကြာဇံထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းအတွက် (တစ်ရက်ထုတ်စွန့်ပစ်ရေ ပမာဏ – ၇.၆ ကုဗမီတာ၊ အမြင့်ဆုံး COD – ၂၇၀၀ မီလီဂရမ်/လီတာ)

ဓာတု သန့်စင်ခြင်းနည်းဖြင့် ရေးဆွဲထားသော ရေဆိုးသန့်စင်စနစ် ဒီဇိုင်း

ဇီဝ သန့်စင်ခြင်းနည်းဖြင့် ရေးဆွဲထားသော ရေဆိုးသန့်စင်စနစ် ဒီဇိုင်း

ရှာလကာရည်နှင့် အချဥ်ရည် (ဆော့) ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းအတွက် (တစ်ရက်ထုတ်စွန့်ပစ်ရေ ပမာဏ – ၅.၄ ကုဗမီတာ၊ အမြင့်ဆုံး COD – ၃၀၀၀ မီလီဂရမ်/လီတာ)

ဇီဝ သန့်စင်ခြင်းနည်းဖြင့် ရေးဆွဲထားသော ရေဆိုးသန့်စင်စနစ် ဒီဇိုင်း

ပေါင်မုန့် ကိတ် မုန့်မျိုးစုံ ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းအတွက် (တစ်ရက်ထုတ်စွန့်ပစ်ရေ ပမာဏ – ၂၅ ကုဗမီတာ၊ အမြင့်ဆုံး COD – ၇၀၀၀ မီလီဂရမ်/လီတာ)

ဓာတု -ဇီဝ သန့်စင်ခြင်းနည်းဖြင့် ရေးဆွဲထားသော ရေဆိုးသန့်စင်စနစ် ဒီဇိုင်း

မက်မန်းနှင့်ယိုစုံ ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းအတွက် (တစ်ရက်ထုတ်စွန့်ပစ်ရေ ပမာဏ – ၂၅ ကုဗမီတာ၊ အမြင့်ဆုံး COD – ၇၀၀၀ မီလီဂရမ်/လီတာ)

ဇီဝ သန့်စင်ခြင်းနည်းဖြင့် ရေးဆွဲထားသော ရေဆိုးသန့်စင်စနစ် ဒီဇိုင်း